در قرآن کریم،به طور مکرر،فعل«یشعرون» و«لا یشعرون»را معادل و به معنای«یفهمون»و

      «لا یفهمون»می‏بینیم و برایمان مشخص می‏شود که‏ «شعر»و علم و فهم به یک معنایند و در 

لسان عرب‏ (بخصوص در حوزه معارف اسلامی و قرآنی) «شعر به»یعنی«علم به»و در

 فرهنگ قرآن،شعر و شعور از یک ریشه و یک خانواده‏اند.

می‏دانیم حضرت آمنه-مادر گرامی حضرت‏ رسول اکرم(ص)-شاعر بوده و قسمتی از سروده‏های

 ایشان در منابع داخلی و خارجی ضبط است.شخص حضرت رسول با این که به هیچ وجه‏ شاعر

 نبوده،ولی شعر و شاعری را دوست‏ می‏داشته‏اند،کما این که در یک حدیث معتبر از حضرت ایشان 

نقل شده:«الشعراء امراء الکلام» یعنی شاعران امیران سخن‏اند و در حدیثی دیگر منقول از آن

 حضرت آمده:

«انّ لله کنوزا تحت العرش مفاتیحه السنة الشعرا»یعنی خدا را گنج‏هایی است در زیر آسمان‏ که

 زبان‏های شاعران کلیدهای آن گنجهایند.بر همین اساس است که مولانا جلال الدین رومی‏

 (مولوی)می‏فرماید:

هم امارت هم زبان دارم کلید گنج عرش‏  وین دو دعوی را دلیل است از حدیث مصطفی

و اگر خاقانی شروانی شاعر بزرگ و پر آوازهء قرن‏ ششم هجری می‏گوید:

مرا به منزل«الا الذین»فرود آور            فرو گشای ز من طمطراق الشعراء(4)

این ابیات،نظر مثبت قرآن را نسبت به شاعران‏ بیان می‏کند که آن دسته از شاعرانی که عملا 

ایمان‏ آورده و مشمول...

الا الذین آمنوا و عملو الصالحات

(5)هستند جزء خاسرین نبوده و مورد لطف و مرحمت قرآن هستند.

حضرت رسول(ص)به«حسان بن ثابت» شاعر همزمان خود امر کرد،تا در برابر وافدین عرب‏

 که«فخریه»می‏خواندند«شعر»بگوید و حقایق دینی‏ و الهی را بیان کند.یا«کعب بن زهیر»شاعر

 معروف‏ جاهلی در وقت اسلام آوردن قصیده غرایی در نعت‏ و ستایش وجود مبارک پیامبر اسلام

 اکرم(ص) سرود و حضرت ختمی مرتبت او را مورد تفقد قرار داده و عبای مبارک خود را به او

 اهداء فرمود و به اعتبار این هدیه بزرگ«قصیده بردیه»یا«برده» معروف شد و گویند این عبا تا

چند نسل بعد،تبرکا و تیمنا و از روی فخر و مباهات در میان اعقاب او باقی مانده بود.

حضرت علی علیه السلام شخصا شاعر بوده‏اند و دیوانی به آن حضرت منسوب است که مکرر 

چاپ‏ شده است.این دو بیت تحمیدیه زیبا،به آن حضرت‏ نسبت داده شده:

اعتصام الوری بمغفرتک‏        عجز الواصفون عن صفتک

تب علینا فاننا بشر           ما عرفناک حق معرفتک

اصحاب و یاران نزدیک حضرت علی علیه‏ السلام نیز شاعر بودند،یا تفننات شعری داشتند، مانند:

مالک اشتر که دیوان دارد و قیس‏ العطار تعدادی از قصاید او را در کتاب ارجمند «آثار ادبی

 اصحاب امیر المؤمنین علی(ع)» گرد آورده و به طبع رسیده است.یا قیس بن سعد انصاری،یا 

عمار یاسر،یا«خزیمه بن ثابت انصاری‏ (ذو شهادتین)،یا«سعید بن قیس حمدانی»که‏ قصاید و

 سایر انواع ادبی اشعار این مردان بزرگ‏ در کتاب سابق الذکر جمع شده و خوشبختانه‏ در

 دسترس است.

دعبل بن علی الخزاعی(مدفون در شوش دانیال‏ استان خوزستان)در کمال جزالت و فصاحت و 

با شجاعت کامل امام رضا علیه السلام را در حضور مأمون ستوده که بسیار معروف است.(6)

با مطلع:

تا سفت جارتی لمارات زوری‏     و عدت الحلم ذنبا غیر مغتفر

و با ابیات پایانی:

قتلا و اسرا تخویفا و منهبه‏     فعل المعزاء باهل الروم و الخزر

اری امیه معذورین ان قتلوا     و لا لنبی الفتاح عذر

امام حسین علیه السلام نیز شاعر بودند و حتی‏ در بحبوحه جنگ در کربلا،اشعار شیوا و مؤثری 

با صدای بلند و لحن حماسی خواندند که‏ بسیار معروف و توسط اصحاب مقاتل و ارباب‏ منابر نقل

 شده‏اند:

یا دهر اف لک من خلیلی‏        کم لک بالاشراف و الاصیلی

من صاحب او طالب قتیلی‏      و الدهر لا یقنع بالبدیلی

و انما الامر الی الجلیلی‏           و کل حی سالک السبیلی

یعنی ای دهر و ای روزگار تفو بر تو و دوستیت‏ که بسیاری از مشتاقان و آرزومندان را اسیر

 سر پنجه‏ مرگ کردی.بزرگان و پاک‏گوهران را کشتی،امور زندگانی ما در دست خدای 

قادر متعال است و هر جنبنده‏ای باید راه مرگ را طی کند.  

از فرزند ارشد آن حضرت،حضرت علی‏ اکبر نیز اشعاری ضبط شده است که چون شعرهای‏ پدر

 بزرگوارش نقل شد،به مصداق«چون که‏ صد آمد،نود هم پیش ماست»(7)از ذکر آنها صرف‏ نظر

 می‏کنیم.بسیاری از شاعران مسلمان-به‏ خصوص شیعی-خود را مقید و متعهد و ملتزم‏ دانسته‏اند

 که از سر اخلاص و ارادت و ایمان، اشعاری در توحید و تحمید خداوند و نعت و ستایش‏ رسول

 بزرگوار اسلام و اولاد معصومینش بسرایند و در تبویب دیوان خود نوعا سلسله مراتب را رعایت‏

 کرده و آن مدایح و احتمالا مرائی را گنجانده و سپس‏ طبق نظم الفبایی اشعار خود را ارائه می‏دهند.

علما و فقهای اسلام،بعضا شاعر بوده‏اند و حتی تعدادی از آنان صاحب دفتر و دیوان هستند.

البته بعد علمی و فقاهت آنها بر بعد شعریشان‏ رحجان دارد.همچنانکه بالعکس تعدادی دیگر، بعد

 شعریشان،بر بعد علمیشان،برتری داشته(مثل‏ شیخ اجل مصلح الدین سعدی شیرازی که شیخ و 

فقیه بوده و به منبر می‏رفته و«مجالس»او در کلیاتش‏ ضبط شده است که دقیقا با مواعظ و منابر

 عالمان‏ دینی مطابقت دارد.)واژه«ملا»را قبل از نام‏ بسیاری از شاعران مذکور در تذکره‏ها 

و تراجم احوال‏ می‏بینیم که از شماره و حساب خارجند و نیز واژه‏ «شیخ»و«مولا»و

 عنوان‏های مصطلح مشابه،مثلا شیخ بهایی(8)که از او،اشعار زیبا و متینی در دست‏ داریم و

 بعضی از 

آنها

 بسیار معروفند،از علمای دینی‏

 

 زمان

خود

 بوده 

و

 حتی

 

 

کیهان فرهنگی » تیر 1382 - شماره 201پایگاه مجلات تخصصی نور

 

کنگره شعر فجر

 

جشنواره سرود لاله  های سرخ تهران

 

 

همایش بزرگداشت سرداران رشید عملیاتهای کربلا

 

 

کنگره شعر فجر ارشاد اسلامی استان اصفهان

 

 

کنگره شعر فجر ارشاد اسلامی استان اصفهان

 

زنده یاد منصور هژبری فرمانده سپاه نایین ورئیس حوزه علمیه نایین حجه الاسلام انصاریزاده

 

سفری به شیراز همایش بزرگداشت حافظ

 

 

 

دیداری با خواجه  حافظ شیراز

 

 

در حاشیه همایش شیراز

 

 

سرودن شعر در منطقه عملیاتی جنوب

 

 

دیدار با فرزند علامه بزرگ و مرجع جهان تشیع میرزای نایینی(قدس سره)

 

 

 

سرپرستی واجرای سرود بزرگداشت روز معلم با حضور استاندار وقت استان اصفهان و نمایندگان اصفهان

 

 

تصویری دیگر از مراسم فوق

 

 

و تصویری از همان مراسم

 

 

تصویری از دوست و برادر هم رزم و مداح مشهور لشکر 14امام حسین حاج مهدی منصوری

 

 

جشنواره سراسری سرود لاله های سرخ شیراز

 

 

جشنواره سرود بسیج سپاه ناحیه امام علی (ع)

 

 

کنگره شعر سرداران رشید اسلام

 

کنگره شعر اصفهان. استاد راهی از نایین

 

دیداری با حافظ در حاشیه جشنواره سرود لاله های سرخ

 

یادی از استاد سخن مجید منوچهری نایینی

 

تشکیل اولین گروه سرود در سال 61 نایین

 

 

کنگره شعر نایین با حضور شاعران استان اصفهان

 

 

کنگره شعر نایین دهه 60

 

 

دیداری از مرقد امام در حاشیه جشنواره سرود لا له های سرخ

 

 

استاد هنرمند تحویلی نایینی

 

دیداری  صمیمانه با سادات مکرم موسوی ها

 

 

استاد فقید شیبانی

 

 فرزند میرزای نایینی

 

 

جشنواره سرود شیراز

 

 

حضرت حجه الاسلام نبی الله راجی  از قضات دیوانعالی کشور ، نماینده اسبق و از افتخارات نایین 

 

 

مراسم شب شعر با حضور نماینده شهرستان و فرماندار و مسئولین اوایل دهه  60

 

 

آیت الله حاج شیخ محمد علی سعادت از افتخارات جرقویه 

 

 

اختتامیه همایش سرود شیراز

 

گنگره شعر نایین با حضور شعرای انجمن صائب اصفهان و مسئولان شهر

 

 

كنگره شعر ارشاد اصفهان شاعر پاسدار مهدی کارگر دوست

 

 

تشکیل اولین گروه سرود بسیج دهه 60

 

 

گروه سرود ناحیه 5 سپاه امام علی (ع)

 

جشنواره سرود سراسری لاله های سرخ تهران

 

گروه سرود ارشاد اسلامی نایین

 

 

اختتامیه جشنواره سراسری سرود لاله های سرخ شیراز

 

 

گروه سرود سپاه امام علی (ع)

 

گروه سرود ارشاد اسلامی نایین دهه  60

 

 

گروه سرود یسیج سپاه پاسداران نایین دهه اول 60

 

 

مدیر کل وقت ارشاد اسلامی اصفهان دهه 60

 

 

گنگره شعر سرداران رشید ایران

 

 

تصویری از جوانی ایت الله بحرینی رحمه الله علیه

 

 

تصویری از اجرای گروه سرود .دهه فجر 90برنامه ای از صدا و سیمای مرکز اصفهان

 

اهدای جوایز برگزیدگان مسابقات فرهنگی هنری و معارف و تیم های ورزشی اسفند 90 دبیرستان شهید چمران نایین

 

 

 

 

جشنواره سرود استان اصفهان اسفند 90 دبیرستان چمران نایین

 

 

 

گروه سرود جرقویه علیا اسفند 90

 

دوران تحصیلات دانشگاهی در دانشگاه اصفهان دهه اول 60

 

 

اهدای جوایز برگزیدگان مسابقات فرهنگی هنری و معارف و تیم های ورزشی اسفند 90 دبیرستان شهید چمران نایین

جشنواره سرود استان اصفهان اسفند 90 دبیرستان چمران نایین

گروه سرود جرقویه علیا اسفند 90